Werken in de
GGZ
Volgens de Nederlandse GGZ krijgt 43% van de Nederlanders ooit te maken met een psychische aandoening. Bijna de helft van de bevolking dus. Dit verklaart waarom er binnen de GGZ zoveel verschillende cliënten en zoveel verschillende behandelingen zijn. Dit maakt het werken in de GGZ erg divers. Geen enkele dag is hetzelfde. Er zijn altijd mooie uitdagingen tijdens behandeling van cliënten.
Inhoudsopgave
> Wat is de GGZ (Geestelijke Gezondheidszorg)?
> Doelgroepen in de GGZ
> Typen zorg in de GGZ
> Beroepen in de GGZ
Wat is de GGZ?
De afkorting GGZ staat voor ‘geestelijke gezondheidszorg’. Wanneer je werkt in de GGZ, richt je je op het voorkomen en de behandeling van psychische aandoeningen. Denk hierbij aan angsten, depressie, ADHD of persoonlijkheidsstoornissen. Het doel van de behandeling is dat mensen met een psychische aandoening zo gezond mogelijk kunnen leven.
Iedere psychische aandoening wordt gekenmerkt door bepaalde symptomen of klachten. Iemand met angstklachten heeft bijvoorbeeld slaapproblemen, voelt zich rusteloos of vermijdt bepaalde situaties of gedragingen. Al deze psychische aandoeningen en symptomen staan beschreven in de DSM-5. De DSM-5 is een handboek die ervoor zorgt dat elke behandelaar dezelfde definitie heeft van een bepaalde aandoening. Dit boek is erg belangrijk binnen de GGZ en dit boek wordt altijd als vertrekpunt gehanteerd.
De meeste cliënten in de GGZ worden ambulant behandeld. Dit betekent dat clienten gewoon werken of naar school gaan, maar bijvoorbeeld 1 keer in de week behandeld worden.
Psychische aandoeningen verschillen sterk in ernst waardoor er verschillende zorgtypen zijn. Patiënten gaan in eerste instantie naar de huisarts, waar zij worden geholpen door een POH (dit is een afkorting voor praktijkondersteuner).
De huisarts kan ze vervolgens doorsturen naar:
– Basis-GGZ
– Gespecialiseerde zorg
– Hoog gespecialiseerde zorg
Doelgroepen in de GGZ
Ruim 40% van de Nederlanders heeft ooit in hun leven één of meerdere psychische aandoeningen gehad. De complexiteit van de aandoening verschilt per persoon, het achtergrond verhaal is anders en mensen van alle leeftijden kunnen ermee te maken krijgen. Wanneer je gaat werken in de GGZ kom je dus veel verschillende cliënten tegen.
Hieronder volgt een opsomming met welke klachten volwassen terechtkomen in de GGZ. De klachten zijn niet beperkt tot deze lijst.
- Burn-out
- Slaapproblemen
- Depressie
- Angststoornissen
- ADHD
- Autisme
- Dwangmatig handelen
- Verslaving
- Somberheidsklachten
- Trauma
Typen zorg in de GGZ
Wanneer mensen psychische klachten ervaren gaan ze eerst naar de huisarts. Mensen met lichte psychische problemen worden behandeld door de huisarts of worden doorverwezen naar de praktijkondersteuner huisarts (POH). Indien de behandeling bij de huisarts niet voldoende is, kan de cliënt worden doorgestuurd naar de basis- of gespecialiseerde GGZ.
Hulp bij de huisarts of de praktijkondersteuner
De POH helpt, door het voeren van gesprekken, problemen van de cliënt in kaart te brengen. Ook als de cliënt wordt geholpen door de POH, blijft de huisarts eindverantwoordelijk voor de behandeling. Wanneer de hulp van de huisarts of praktijkondersteuner niet voldoende is, kan deze de cliënt doorverwijzen naar de basis GGZ of indien de problemen zwaarder zijn, naar de gespecialiseerde GGZ. Een POH is een functie, maar nog geen beroep. Dit betekent dat het door verschillende zorgaanbieders vervult kan worden, zoals psychologen, verpleegkundigen of maatschappelijk werkers.
De basis-GGZ
De basis-GGZ is bedoeld voor niet-complexe psychische problemen een aandoeningen zoals een angststoornis of een depressie. Bij dit type zorg speelt het behouden van eigen regie een grote rol en is de behandeling meestal kortdurend.
Gespecialiseerde GGZ
Wanneer de problemen niet behandeld kunnen worden in de basis-GGZ, dan kan de huisarts de cliënt doorverwijzen naar de gespecialiseerde GGZ. Hier worden zware, ingewikkelde psychische aandoeningen behandeld. Typerend aan deze zorg is dat het intensiever is, dus naast gesprekken met een psycholoog of psychiater wordt er ook intensief (thuis) behandeld. Opname, wonen bij een GGZ-instelling en crisiszorg zijn ook onderdeel van gespecialiseerde GGZ.
Hoogspecialistische GGZ
Voor de meeste mensen is behandeling in de gespecialiseerde GGZ voldoende. Mocht dit toch niet het gewenste effect hebben, is er nog hoogspecialistische zorg. Dit is bedoeld voor cliënten met complexe, ernstige, en/of zeldzame psychische aandoeningen. Bij deze mensen is er vaak sprake comorbiditeit. Comorbiditeit betekent dat een cliënt één of meer aandoeningen heeft naast de hoofddiagnose waar de meeste aandacht naar uitgaat. Behandelaars die hier werken, hebben jarenlange expertise op het gebied van specifieke aandoeningen.
Functies in de GGZ
Wanneer je gaat werken in de GGZ, kun je verschillende functies bekleden. Hieronder worden er een paar uitgelegd.
Persoonlijk begeleider
Een persoonlijk begeleider binnen de GGZ ondersteunt cliënten, stelt samen met hen een ondersteuningsplan op en bewaakt de uitvoering hiervan. In een ondersteuningsplan worden de wensen en doelen van de cliënt vastgelegd. Een persoonlijk begeleider helpt de zelfredzaamheid en het welbevinden van de cliënt te bevorderen.
Psycholoog
Een psycholoog bestudeerd het gedrag van mensen. Een psycholoog behandeld en helpt cliënten om beter te worden of begeleidt cliënten in hun ontwikkeling. De behandeling vindt meestal plaats in de basis-GGZ. Een psycholoog behandeld namelijk klachten waarbij de behandeling korter dan 6 maanden is. Wanneer er ernstiger problematiek is, wordt er doorverwezen naar een klinisch psycholoog, psychotherapeut of psychiater.
GZ-psycholoog (afkorting voor: gezondheidszorgpsycholoog)
Een GZ-psycholoog is deskundige op het gebied van psychische stoornissen en problemen. Dit varieert van lichte problemen zoals opvoedings- of relatieproblemen of problemen op het werk tot zwaardere psychische stoornissen zoals een depressie of persoonlijkheidsstoornis.
De expertise van een GZ-psycholoog ligt in de toepassing van psychologische kennis met als hoofdtaken diagnostiek en behandeling. Het verschil tussen een GZ-psycholoog en een psycholoog is dat een psycholoog geen hoofdbehandelaar kan zijn binnen de GGZ. Psychologen zijn altijd werkzaam onder een GZ-psycholoog of klinisch psycholoog. Psychologen en GZ-psychologen hebben regelmatig overleg over het verloop van de behandeling.
Klinisch psycholoog
Een klinisch psycholoog heeft na de opleiding tot GZ-psycholoog een opleiding tot klinisch psycholoog afgerond. Wanneer de deskundigheid van een GZ-psycholoog niet voldoende is, wordt een klinisch psycholoog ingeschakeld. Dit is bijvoorbeeld wanneer mensen een combinatie van een psychische stoornis en een verslaving hebben. Klinisch psychologen zijn vaak werkzaam in de gespecialiseerde GGZ.
Psychotherapeut
Een psychotherapeut behandeld cliënten met complexe, psychische klachten. De behandeling van een psychotherapeut valt vaak onder de gespecialiseerde GGZ. De behandeling vindt individueel plaats of kan plaatsvinden in groep of gezin. Een psychotherapeut helpt de cliënt om gevoelens te verwerken, dingen anders te zien of moeilijke situaties anders aan te pakken.
Psychiater
Een psychiater is net als de psychotherapeut gespecialiseerd in het behandelen van cliënten met complexe, psychische klachten. De behandeling van een psychiater is vaak intensief en langdurig en valt daarnaast vaak onder de gespecialiseerde GGZ. Een psychiater heeft de opleiding tot arts doorlopen en mag daarom medicijnen voorschrijven, iets wat een psycholoog en een psychotherapeut niet mogen.
Dit geeft je een indicatie hoe het is om te werken in de GZZ. Wil je meer weten over het werken in de GGZ? Bel dan naar 085 902 6900 of plan een gesprek in met onze recruiter. Benieuwd waar wij nog meer actief zijn? Bekijk dan ook de andere werkgebieden.