Werken in de jeugdzorg

Wat is jeugdzorg?

Kinderen en jongeren horen te allen tijde veilig op te groeien. Toch kan het voorkomen dat het opgroeien of opvoeden van een kind niet gezond verloopt. In dat geval kunnen zij jeugd- en opvoedhulp krijgen. Deze hulp zorgt ervoor dat kinderen en jongeren zo goed mogelijk participeren in de maatschappij. De geboden jeugd- en opvoedhulp is vaak vrijwillig, maar er zijn ook situaties waarbij hulp via een kinderrechter wordt opgelegd.

Sinds 2015 is de term ‘jeugdzorg’ een verzamelnaam voor ‘jeugdhulp’, ‘jeugdbescherming’ en ‘jeugdreclassering’.

Dit is een korte uitleg over wat jeugdzorg is, lees hieronder inhoudelijk meer over welke vormen van jeugdzorg er zijn.

Vormen van jeugdzorg

Jeugdzorg komt voor in verschillende vormen. Jongeren kunnen enkele uren zorg krijgen, wonen bij een ander gezin of verblijven in een instelling. Werken in de jeugdzorg is dus erg divers. Hieronder zijn verschillende vormen uitgelegd.

Jeugdhulp

Jeugd- en opvoedhulp kan op veel verschillende manieren aangeboden worden door jeugdhulpaanbieders. Deze hulp kan bijvoorbeeld met of zonder huisvesting zijn. Zo is er jeugdhulp met verblijf in de vorm van een pleeggezin, gezinsgerichte opvang of in een gesloten inrichting (ook wel gesloten jeugdzorg of jeugdzorgplus genoemd). Jeugdhulp zonder verblijf kan worden aangeboden op school, bij een sportclub, de kinderopvang of via een wijk- of buurtteam. Dat heet ambulante jeugdhulp. Er zijn dus verschillende vormen van jeugdhulp. Hieronder worden ze kort uitgelegd.

Pleegzorg

Pleegzorg is een vorm van jeugdhulp waarbij kinderen tijdelijk in een ander gezin gaan wonen. Wanneer het opvoeden of  opgroeien niet goed gaat, wordt er al dan niet met instemming van de ouders besloten dat het kind ergens anders zal verblijven. Het doel hierbij is altijd dat de ouders de opvoeding uiteindelijk weer op zich nemen.

Jeugdhulpplus of gesloten jeugdhulp

Gesloten jeugdhulp is bedoeld voor jongeren met ernstige gedragsproblemen. Hier wordt een kind geplaatst na uitspraak van de kinderrechter. Sommige jongeren hebben zulke erge problemen dat zij een gevaar zijn voor zichzelf en anderen. Het gaat bijvoorbeeld om jongeren met ernstige agressie problemen of meisjes die slachtoffer zijn van loverboys. Maar gesloten jeugdhulp zou alleen een optie moeten zijn als de situatie van het kind zo ernstig is dat andere soorten hulp echt geen oplossing bieden.

Ambulante jeugdhulp

Met ambulante jeugdhulp krijgt het gezin ondersteuning als kinderen voor overbelasting zorgen door hun probleemgedrag of beperking. De jeugdhulpverlener komt bij een gezin thuis of het gezin gaat naar een jeugdhulpaanbieder. Deze hulp wordt voor een x aantal uren (per week) aangeboden.

Jeugdbescherming

Wanneer ouders de verantwoordelijkheid om hun kind(eren) veilig op te laten groeien niet nemen of aankunnen, kan jeugdbescherming nodig zijn. Jeugdbescherming is een gedwongen maatregel die de rechter kan opleggen als vrijwillige hulp niet werkt. Een kind of jongere wordt dan onder toezicht gesteld.

Bij jeugdbescherming wordt er OTS opgelegd (afkorting voor ‘ondertoezichtstelling’). Bij een OTS krijgen ouders verplicht hulp van een jeugdbeschermer of een gezinsvoogd. De jeugdbeschermer ondersteunt in het oplossen van problemen in het gezin. De ouders beslissen samen met de jeugdbeschermer over het kind. Samen met de jeugdbeschermer maken ze keuzes over het kind, bijvoorbeeld over school of over de zorg die deze kinderen nodig hebben. zoals het kiezen van een school en zorg die het kind nodig heeft. De ouders hebben wel ouderlijk gezag over het kind, maar de jeugdbeschermer geeft begeleiding en opdrachten waardoor de ouders de zeggenschap moeten delen met deze begeleiders.

Jeugdreclassering

Jeugdreclassering is een vorm van jeugdzorg voor jongeren die in aanraking zijn geweest met politie en hierdoor een proces verbaal hebben gehad. Deze jongeren worden geholpen, begeleid en gecontroleerd om zo gedrag te  veranderen en terugval te voorkomen. Wanneer het delict na de achttiende verjaardag wordt gepleegd, geldt het volwassenstrafrecht. Jeugdstrafrecht kan echter tot 23 jaar worden toegepast, wanneer het ontwikkelingsniveau van de dader daar aanleiding toe geeft. Dit wordt gedaan omdat de hersenen op die leeftijd nog in ontwikkeling zijn en het gedrag van de verdachte nog beïnvloed kan worden.

Werken in de jeugdzorg kent dus veel kanten. Dat is ook niet zo gek, want alleen door gepaste oplossingen te bedenken, krijgen kinderen de goede opvoeding en ontwikkeling die zij nodig hebben.

Beroepen in de jeugdzorg

Er bestaan verschillende beroepen in de jeugdzorg, maar de functie van ‘jeugdzorgwerker’ komt het vaakst voor. Dit is namelijk een verzamelnaam voor allerlei functies in de jeugdzorg. Als je wilt werken in de jeugdzorg zal je vaak deze functienamen terugvinden in vacatures:

• Ambulant hulpverlener
• Begeleider pleegzorg
• Gezinsvoogd / jeugdbeschermer
• Jeugdreclasseerder
• Woonbegeleider

De functie jeugdzorgwerker heeft vier niveaus: A, B, C en D. Het niveau geeft aan welke kennis, vaardigheden en competenties een medewerker nodig heeft. Het zegt ook iets over de werkzaamheden en bevoegdheden van de medewerker. Daarnaast is er een verdeling in mbo- en hbo-niveau.

Hbo-niveau: jeugdzorgwerker A, B en C
Mbo-niveau: jeugdzorgwerker D

Van een jeugdzorgwerker wordt verwacht dat hij/zij goed kan samenwerken met het gezin en hen ondersteunt in het voeren van de regie. Soms neemt de jeugdzorgwerker de regie (tijdelijk) over omdat het gezin de regie niet kan behouden. Een jeugdzorgwerker helpt om alles goed te organiseren.

Jeugdzorgwerker A

Een jeugdzorgwerker A verricht orthopedagogische werkzaamheden. Een orthopedagoog komt tot handelen wanneer er iets aan de hand is met de ontwikkeling van een kind. Een orthopedagoog is bekend met de normale ontwikkeling van een kind, en houdt zich bezig met afwijkingen in de geestelijke ontwikkeling. Een jeugdzorgwerker A werkt regelmatig in complexe gezinssituaties waarbij er mogelijk uithuisplaatsing geëist wordt. Je stelt een multidisciplinair plan op en dit voer je uit, met als doel om het systeem van het gezin en de jongere te versterken. Hierin beïnvloed je het kind, het gezin, het systeem en overige betrokkenen.

Jeugdzorgwerker B

Een jeugdzorgwerker B verricht ook werkzaamheden vanuit een orthopedagogisch kader, net als een jeugdzorgwerker A. Het verschil bij deze jeugdzorgwerker B is dat je een plan van aanpak opstelt met het gezin en het systeem en interventies pleegt om het systeem van het gezin te versterken.

Jeugdzorgwerker C

Als jeugdzorgwerker C werk je vooral met kinderen en jongeren in instellingen en ben je hun mentor. Een jeugdzorgwerker C verricht werkzaamheden vanuit een pedagogisch kader. Een pedagoog weet alles van de normale ontwikkeling van een kind en biedt ondersteuning aan ouders/opvoeders en kinderen.

Jeugdzorgwerker D

Een jeugdzorgwerker D verricht pedagogische werkzaamheden aan kinderen en jongeren in een instelling. Daarnaast geef je ook praktische opvoedondersteuning aan het gezin.

Naast de verschillende jeugdzorgwerkers bestaan er nog een aantal andere beroepen in de jeugdzorg. Dit zijn:

• Activiteitenbegeleider
• Gedragswetenschapper
• Praktijkbegeleider
• Therapeut
• Verpleegkundige
• Vertrouwenspersoon

Werken in de jeugdzorg kan best uitdagend zijn. Door de inzet van jeugdhulpverleners krijgt het kind of de jongere een veiligere omgeving. En door goede jeugdzorg is de kans groot dat ze gezond kunnen deelnemen aan de maatschappij.

Benieuwd naar de mogelijkheden voor jou in de jeugdzorg? Bel dan naar 085 902 6900 of plan een gesprek in met onze recruiter