In Europa hebben we als patiënt veel rechten. In tegenstelling tot veel andere landen (buiten Europa) waar vaak geen patiëntenrechten bestaan. Zorg die we in Europa ontvangen en de patiëntenrechten die we hebben zijn dus niet vanzelfsprekend. Op 18 april is het de Europese Dag van de Rechten van de Patiënt. Op deze dag staan de rechten én de informatievoorziening van patiënten centraal. Reden genoeg om even stil te staan bij welke rechten we hebben, en hoe dat er in praktijk uitziet.
Verzorgingsstaat
In Nederland leven we in een verzorgingsstaat. Dit houdt in dat de staat de verantwoordelijkheid draagt voor het welzijn van ons als burgers. Daarmee wordt bedoeld dat zij verantwoordelijk is om alle Nederlanders te helpen met hun gezondheid. Daarnaast heeft iedere burger recht op onderwijs, werkgelegenheid en sociale zekerheid. Veel Europese landen zijn een verzorgingsstaat; waarbij de staat dus de verantwoordelijkheid draagt voor onder andere ons welzijn en waar patiëntenrechten gelden.
Zorgverzekering
In Nederland betaalt iedere burger ouder dan 18 jaar verplicht voor zijn of haar zorgverzekering. Daarmee wordt een zogenaamd potje opgebouwd, waar de staat een groot deel van de zorg van Nederlanders uit betaald. Hierdoor worden gelijke rechten gecreëerd en krijgt iedere burger zorg. Jong of oud, arm of rijk. Dit is niet vanzelfsprekend. Zelfs in een westers land als Amerika ben je dit niet verplicht een zorgverzekering af te sluiten. Het komt hier daar bijzonder vaak voor dat Amerikanen in (hoge) schulden zitten omdat hen zorg is geboden welke onbetaalbaar bleek voor ze.
Patiëntenrechten
Wij als burgers van Nederland hebben dus de plicht om een zorgverzekering af te sluiten. Maar daarnaast zijn de rechten van een patiënt in Nederland goed opgebouwd en bieden veel zekerheid. De rechten van een patiënt starten met het recht op zorg, te allen tijde. We hebben namelijk altijd recht op hulp van artsen. Ook hebben we als patiënt recht op alle benodigde informatie over onze gezondheid, want hulpverleners zijn verplicht alle informatie te delen aan de patiënt. Van uitleg, tot type behandelingen. Van kosten tot bijwerkingen van medicijnen.
Naast deze patiëntenrechten, hebben we ook het recht om zelf hulpverlening te kiezen (bijvoorbeeld huisarts of psycholoog) en hebben uiteraard recht op privacy. Recht op privacy van gegevens is in veel landen op de wereld niet gebruikelijk. In een land als China bijvoorbeeld kan je er vanuit gaan dat je medische dossier ook bij de overheid bekend is.
Wet op Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO)
In Nederland hebben we tot slot het recht op inzage van medische gegevens van onszelf. De Wet op Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO) maakt het mogelijk om via de huisarts, per brief of digitaal/online je medische dossier op te vragen en in te zien. Ook staat vast dat artsen een beroepsgeheim hebben en niet zomaar deze gegevens mogen communiceren aan derden. Uitzondering is wanneer informatie verschaft moet worden aan derden i.v.m. noodsituaties. Denk aan huiselijk geweld.
Het is voor ons Nederlanders, wonend in een verzorgingsstaat, omringd door andere verzorgingsstaten bijna vanzelfsprekend dat we zoveel veiligheid en patiëntenrechten hebben. Het lijkt zonneklaar dat we alle informatie ontvangen over zorg en over onze gezondheid. En dat discreet met onze gegevens omgegaan wordt. Maar schijn bedriegt. In bijzonder veel landen krijgen de armen geen kans op goede zorg. Én is de kwaliteit van zorg lang niet altijd zo goed als in bijvoorbeeld Nederland. Ontwikkelde landen als Amerika laten het zelfs nog enorm afweten aangaande gelijke zorg voor armen en rijken. Of veel landen hechten weinig waarde aan (veilig omgaan met) informatie over patiënten. Wellicht kan de Europese Dag van de Rechten van de Patiënt deze vanzelfsprekendheid even doen afnemen. En mogen we ons even beseffen dat het niet altijd zo normaal is dat we huisartsen bezoeken, online onze gegevens kunnen inkijken, verloskundigen over de vloer krijgen of vaccinaties krijgen.
Blijf altijd op de hoogte van nieuwe blogs op Instagram of Facebook! Of lees onze eerdere blogs.
