We kunnen er niet omheen: de zorgsector is een van de sectoren waar de meeste burn-out gevallen zijn. Onder andere de hoge werkdruk, wisselende diensten en personeelstekorten, leiden soms tot stress bij zorgpersoneel. Er wordt veel van de zorgprofessionals gevraagd op dit moment. En het laatste wat je wilt is zo lang in stress verkeren, dat je een burn-out krijgt. Daarom lichten we je in deze blog graag toe wat burn-out klachten zijn, hoe burn-out in de zorgsector ontstaat, en het belangrijkste: hoe je een burn-out als zorgprofessional voorkomt.
Wat is een burn-out
Bij burn-out is je stress-systeem overbelast geraakt, waardoor je lijf en/of je geest gevoelsmatig worden ‘stilgezet’. Symptomen kunnen verschillen per persoon, maar een van de belangrijkste symptomen bij burn-out is dat je het gevoel hebt dat alledaagse taken niet meer zo vanzelfsprekend zijn. Gewone handelingen kosten meer energie en je bent lange tijd zeer vermoeid. Hierbij heb je zowel fysieke klachten als geestelijke klachten. Ondanks dat klachten verschillen per persoon, voldoet een burn-out vaak aan meerdere van onderstaande symptomen:
De meest voorkomende fysieke klachten zijn:
- Oververmoeidheid
- Slapeloosheid en rusteloosheid
- Hartkloppingen
- Kortademigheid
- Hoofdpijn
De meest voorkomende geestelijke klachten zijn:
- Geestelijke vermoeidheid wat leidt tot concentratieproblemen
- Vermoeid wakker worden
- Opzien tegen een werkdag
- Dagelijks taken worden ervaren als zwaar
- Emotioneler
- Piekeren en prikkelbaarder
- Grotere onzekerheid
- Drukte en lawaai zijn belastend
- Opgejaagd gevoel
- Gevoel dat je de dagelijks werktaken of privétaken niet kan bijbenen.
Wanneer klachten een half jaar tot een jaar aanhouden, is er mogelijk sprake van burn-out. Maar er kan ook nog sprake van overspannenheid zijn. Wanneer je bovengenoemde klachten hebt, is het belangrijk in gesprek te gaan met een huisarts, psycholoog of bedrijfsarts. Deze kan concreet uitspraak doen of je daadwerkelijk een burn-out hebt en biedt hulp bij burn-out.
Burn-out in de zorgsector
Zoals gezegd staat momenteel de zorg onder druk. Verzorgenden, verpleegkundigen, helpenden en begeleiders; bijna alle zorgprofessionals ervaren momenteel meer stress. Er is onderzocht wat oorzaken zijn voor de huidige spanningen in de zorg. Hieronder vind je de belangrijkste oorzaken:
- Er moet teveel werk uitgevoerd worden in te weinig tijd;
- Er is lange tijd sprake van veel druk of hectiek;
- Er heersen onduidelijkheden over de toekomst of over verwachtingen;
- Er is grensoverschrijdend gedrag (bijvoorbeeld van patiënten of cliënten);
- Pauze en verlof zijn moeilijk te verkrijgen;
Het is niet zo dat iedereen meteen burn-out klachten krijgt, als hij of zij zich in bovenstaande situaties bevindt. En het is ook niet zo dat als je een tijdje voldoet aan de klachten behorend bij een burn-out, dat je vanzelf ook echt met een burn-out thuis komt te zitten. Maar het is wel met klem te benadrukken dat je echt goed voor jezelf moet zorgen. Als er veel spanning is, moet je ook echte ontspanning creëren! Hoe voorkom je een burn-out nou precies? En hoe breng je dan wat simpele ontspanning en structuur aan?
Burn-out preventie in de zorg
Volgens wetenschappers is het de kunst om je werk (in combinatie met privé) goed te organiseren, om zo burn-out te voorkomen. Er zijn drie gouden regels om burn-out preventie toe te passen:
1. Concentreer je enkel op taken van jouw functieomschrijving
Natuurlijk is het in de zorg gewenst dat je je extra inzet voor de zorgvrager. Maar op het moment dat je als zorgprofessional merkt dat je wat burn-out symptomen hebt of langere tijd in vermoeidheid leeft, moet je pas op de plaats doen. Het is op dat moment belangrijk om te kijken naar welke taken je (voorlopig) kan laten vallen op je werk. Het liefst overleg je met je baas welke taken niet bij je functie-eisen horen en welke je in ieder geval een tijdje niet doet. Je zult zien dat als je je een periode richt op je eigen taken, je een stuk rustiger gaat voelen. Doen dus!
2. Werk niet na werktijd
Ter voorkoming van burn-out is een preventiemiddel; hersteltijd. Want waarom zouden topsporters wel hersteltijd inbouwen na belangrijke matches, maar jij niet na intensieve diensten? Na je werktijd op dagelijkse basis je collega’s informeren, zakelijk e-mailen, of andere taken doen die met werk te maken hebben, zijn uit den boze. Als je burn-out in de zorg wilt voorkomen, is het van belang alle werktaken buiten je dienst of werkdag ook stil te leggen.
3. Doe een hobby
Doe een hobby die voor effectieve rust zorgt. Helaas worden met effectieve rust geen bankhangen en netflixen bedoeld. Want hoe ontspannen ook, dit geeft (je hersenen) niet de rust die nodig is ten tijde van burn-out klachten. Vooral bewegen (in de natuur) blijkt bewezen zeer effectief ontspanning aan te brengen bij mensen met burn-out klachten. Alleen al een half uur wandelen per dag, brengt zoveel ontspanning dat je als zorgprofessional snel herstelt van de drukke werkdag.
Eigenlijk komt het er op neer dat als je (in de zorg) werkt, je goed moet opletten dat je niet te lang in spanning verkeert. Werk dus aan je ontspanning! Voorkom burn-out door echt even jezelf op nummer één te zetten. Dat zijn wij als zorgprofessionals niet altijd gewend, maar is wel echt van belang, ter preventie van burn-out. Want je bent als enige verantwoordelijk voor jezelf en niemand zorgt voor ontspanning in jouw leven behalve jijzelf.
Weet je niet goed waar je moet beginnen, maar wil je wel meer ontspanning aanbrengen in je leven? Neem contact met ons op. We zijn erg ervaren in het burn-out onderwerp en kunnen je een stap op weg helpen naar het plannen van je ontspanningsmomenten, of je eerste hulp bieden bij burn-out klachten.
