De regel van 5: een van de belangrijkste hulmiddelen bij het toedienen van medicatie om te zorgen dat de medicatieveiligheid gewaarborgd blijft. Als zorgprofessional is namelijk het laatste wat je wilt een medicatiefout maken, waardoor de cliënt schade oploopt of erger. Maar wat is de regel van 5 precies? Waarom is dit hulpmiddel in het leven geroepen? En hoe kan jij de regel van 5 eenvoudig onthouden en toepassen, zodat jij geen medicatiefout maakt.
Het ontstaan van de regel van 5
De regel van 5 is in het leven geroepen om medicatiefouten te voorkomen. Want helaas gebeurt het in Nederland nog te vaak dat zorgvragers verkeerde medicatie toegediend krijgen, soms met desastreuze gevolgen. Zo’n 8.000 ziekenhuisopnames per jaar hebben te maken met het verkeerd toedienen van medicatie. Naar aanleiding van deze ziekenhuisopnames is duidelijk geworden wat de meest voorkomende fouten zijn bij het toedienen van medicatie:
- Er is geen toedienlijst. Hierdoor weet je als zorgprofessional niet welke medicatie, welke hoeveelheid en op welke tijd je de medicatie moet toedienen.
- Het zelf maken van een medicijnlijstje. Dit leidt tot verkeerd overgenomen gegevens.
- Onvoldoende concentratie tijdens het voorbereiden en toedienen van de medicijnen.
- Onduidelijke instructies voor het toedienen.
- Medicatie die niet gemalen mag worden, wordt toch gemalen.
- Geen goede toedienregistratie. Er is bijvoorbeeld niet afgetekend waardoor het niet duidelijk is of de medicatie al is toegediend.
Zoals te lezen is, is een foutje zo gemaakt. Als tijdens jouw dienst blijkt dat een van hierboven genoemde opsommingen gaande is, stop dan te allen tijde en vraag om assistentie.
Wat houdt de regel van 5 in
De regel van 5 is in het leven geroepen om de medicatieveiligheid te vergroten, zodat toediening van geneesmiddelen juist zijn voorgeschreven, afgeleverd en worden gebruikt. Hieronder lees je 5 vragen die je jezelf kunt stellen voor het toedienen van medicatie. Een ezelsbruggetje die veel zorgprofessionals hierbij gebruiken is; denken aan de ‘5 J’s’.
- Heb je het juiste medicijn?
- Is het de juiste patiënt/cliënt?
- Is dit het juiste tijdstip?
- Wat is de juiste wijze van toedienen?
- Wat is de juiste dosis?
Daarnaast is het noodzakelijk jezelf aan te leren om bij risicovolle medicatie een dubbele controle te doen. Door medicatie twee keer te controleren, voorkom je ernstige fouten. Deze controle kan gedaan worden door:
- De cliënt, indien deze nog bekwaam is.
- De mantelzorger.
- Een arts, collega of vrijwilliger.
Andere praktische tips voor medicatieveiligheid
1. Zorg dat je je bekwaam voelt in risicovolle handelingen.
Uit onzekerheid of angst kan je makkelijker fouten maken. Onbekwaam maakt onbevoegd. Als jij je niet bekwaam genoeg voelt in het toedienen van medicijnen, wees hier dan open over met je werkgever.
2. Medicijnen goed bewaren.
Bewaar medicijnen volgens het bewaaradvies van de apotheek en de algemene hygiënerichtlijnen.
3. Zorg dat je ongestoord kunt werken met medicatie.
Zorg dat je niet gestoord wordt tijdens het toedienen van medicatie. Je maakt sneller medicatiefouten wanneer je wordt afgeleid door familie, collega’s of cliënten.
4. Meld medicatiefouten altijd.
Elke melding is een verbeterkans voor het veilig toedienen van medicatie. Daarnaast kan er direct actie ondernomen worden wanneer er een fout is gemaakt. Dit om de gezondheid van de cliënt te waarborgen.
Medicatietoediening lijkt een vak apart, maar met de juiste tools en vaardigheden, maak jij geen fouten. Wanneer je onduidelijkheden of vragen hebt en je werkt bij Adhoc Zorgt, kun je laagdrempelig oefenen in het Skillslab met het toedienen van medicatie. Daarnaast kan onze opleidingscoördinator jou coachen (on the job). Alles zodat jij je dé expert voelt als zorgprofessional, en zeker in het toedienen van medicatie.
Interesse in het volgen van een training? Bekijk dan onze Zorg Academy voor meer informatie. Werk je al als flexer bij Adhoc Zorgt en heb je hier interesse in? Benoem dit dan bij de planning!
