Catharina Vernède leefde van 1875 tot 1957. Ze staat bekend om haar inzet voor een betere verpleegkundige opleiding. Daarnaast vond ze de geschiedenis, idealisme en ethiek in de verpleegkunde erg belangrijk. In deze blog lees je over het leven van Catharina Vernède en waar zij zich allemaal voor heeft ingezet.
Vernède’s inzet voor een betere opleiding
Als klein meisje hielp Catharina de dorpsdokter al bij zijn patiënten bezoek. Toen ze 20 jaar oud was, volgde ze een opleiding tot verpleegster. Hieruit zijn haar ideeën en actiepunten voortgekomen.
Gedurende haar zorg carrière, maar ook nog lang daarna, zetten Catharina Vernède zich in voor een betere opleiding voor verpleegkundigen. Zij vond namelijk dat verpleegsters niet moesten worden opgeleid in een ziekenhuis. Dit was een zogenaamde werk/leerplek, en deed niet ten goede aan de opleiding voor verpleegkundigen. Catharina was niet zozeer tegen het leren door te doen, iets wat we nu ook kennen in de vorm van stages, maar de manier waarop was niet juist. Verpleegkundigen in opleiding kregen te veel verantwoordelijkheid. Ze moesten moeilijke ingrepen verrichten die niet binnen hun kennis vielen. Als ze het vervolgens fout deden, schaadde dat hun zelfvertrouwen. Maar ook voor de patiënten en het imago van het beroep was het niet positief.
Naast een betere opleiding zette ze zich in voor idealisme en ethiek in de zorg. Catharina vond de ethiek van de verpleegsters belangrijker dan het symbool van het uniform. Ze veroordeelde verpleegkundigen die hun beroepsgeheim schonden. Catharina vond dat ze het niet konden maken om het vertrouwen van de patiënten te schaden. Ze was daarom een sterk voorstander van ethiekonderwijs in de opleiding.
Het ‘Tijdschrift voor Ziekenverpleging’
Tussen 1917 en 1934 publiceerde Catharina meerdere artikelen in het ‘Tijdschrift voor Ziekenverpleging’ waarin ze haar visie op de opleiding verpleegkunde uitte. Ze naam geen blad voor haar mond in de artikelen die ze schreef. Hieronder staat een quote uit het artikel S.O.S dat Vernède heeft geschreven. In dit artikel legt ze de nadruk op de manier van lesgeven op de opleiding en hoe dat anders kan. Er zou niet alleen maar kennis over het lichaam moeten zijn zegt Catharina, maar ook lessen van mensen uit het vak.
Maar wat goede lectuur, ernstige gesprekken en contact met hoogstaande menschen mij aan levenskennis meegaven, daarvan heb ik niets vergeten en dit zijn waarden, die een mensch door alle jaren heen meedraagt en die hem steunen.
– Catharina Vernède
Geschiedenis van de verpleegkunde
Catharina zette zich in voor de geschiedenis, idealisme en ethiek in de verpleegkunde. Geschiedenis zou ook aan bod moeten komen tijdens de opleiding. In Nederland is nog maar weinig inzicht in de geschiedenis van de verpleegkunde. Stichting Vernède is opgericht om geld in te zamelen om ervoor te zorgen dat er meer onderzoek gedaan wordt naar de geschiedenis van de verpleegkunde.
Nu denk je misschien, waarom is de geschiedenis zo belangrijk, we moeten toch juist vooruit kijken? Dat is zeker waar, maar de geschiedenis geeft vele inzichten. Geschiedenis verbindt, leert en inspireert. Inzicht in de geschiedenis helpt om verder te kijken in toekomst. Het helpt ons namelijk beter te begrijpen hoe de huidige situatie tot stand is gekomen. Door kennis te hebben over de geschiedenis, kan er gebouwd worden op eerdere successen of fouten. Op die manier wordt de toekomst van de verpleegkunde alleen maar beter.
Catharina publiceerde in 1927 een vertaling van het boek ‘A History of Nursing’. Dit is hoe zij de aandacht kreeg voor het belang van de geschiedenis voor verpleegkundigen. Catharina zei dat kennis over de eigen beroepsgeschiedenis troost, kracht en liefde voor het vak veroorzaakte.
In 1950 publiceerde ze ‘De Ziekenverpleging. Roeping en Beroep. Leidraad voor Verpleegsters en Verplegers.’ Dit is een vernieuwde editie van haar vertaalde boek. In dit boek gaat ze dieper in op de vraag waarom de geschiedenis van de ziekenverpleging bestudeerd moest worden.
Het FNI (Florence Nightingale Instituut) heeft gemerkt dat er docenten Verpleegkunde zijn die graag iets over de geschiedenis willen vertellen, maar niet weten waar ze moeten beginnen. De FNI heeft daarom themadossiers gemaakt zodat docenten die makkelijk kunnen raadplegen voor de lessen. Zo zie je nog steeds de invloed van Catharina Vernède.
Iedere maand is er weer een nieuwe blog over een belangrijk figuur. Volg ons op Instagram, Facebook of LinkedIn om te zien wanneer er weer een nieuwe blog online staat.
