Steeds meer zorgprofessionals zetten zich in voor persoonsgerichte zorg. Persoonsgerichte zorg betekent dat de zorgvrager centraal staat. De client, patiënt of bewoner voelt zich behandeld als mens (en niet als nummer). De zorgvrager voelt zich echt gehoord en gezien. In deze blog lichten we toe wat persoonsgerichte zorg precies inhoudt en geven we algemene tips die je mee kan nemen in de zorg die je biedt.
Wat betekent persoonsgerichte zorg
Persoonsgerichte zorg is op maat aangeboden zorg voor de zorgvrager. Deze zorg begint met te weten wie iemand is en wat er voor hem of haar echt toedoet. Hierbij vormt het gesprek tussen de zorgvrager en zorgprofessional de belangrijkste basis van persoonsgerichte zorg. Jij als zorgprofessional vraagt dus aan de zorgvrager wat hij of zij fijn vindt aan de zorg, en past dit toe. Je hoort ook onderliggende wensen en houdt hier rekening mee. Hierdoor raakt de zorg die je geeft afgestemd op de persoonlijke behoeften, wensen, levensfasen en voorkeuren van de zorgvrager. Daarbij staat voorop dat de zorgverlener de zorgvrager niet als patiënt of client benadert, maar als mens. Niet als nummer maar als persoon met eigen wensen en identiteit. De vraag die centraal staat is: wat heeft jouw zorgvrager nodig om zich gezond en gelukkig te voelen?
Verschil persoonsgerichte zorg en belevingsgerichte zorg
Bij sommige zorginstellingen wordt belevingsgerichte zorg toegepast. Dit is anders dan persoonsgerichte zorg. Bij belevingsgerichte zorg gaat het om, zoals het woord al voorspelt, de beleving van de zorgvrager. Bijvoorbeeld door hen vooral eten te serveren dat zij echt lekker vinden smaken. Zij beleven voeding dan als een feestje en de smaken zijn de sensatie an sich. Deze zorg is relatief nieuw en wordt vooralsnog meer toegepast bij dementerenden of verstandelijk gehandicapten.
Bij persoonsgerichte zorg wordt een dialoog gevormd met de zorgvrager en het netwerk om hem of haar heen. Er wordt veel gepraat, en geantwoord op hun persoonlijkheid en hun uitgesproken wensen. De zorgvrager vertelt je wat hij of zij heeft meegemaakt en wat hij of zij leuk vindt. Je maakt de zorg dus echt persoonlijk, door ins en outs te weten en daarop te anticiperen.
Persoonsgerichte zorg met 4 thema’s
Bij persoonsgerichte zorg komen vier thema’s naar voren:
Thema 1: uniek zijn. Kenmerkend voor dit thema is dat de zorgvrager niet gezien wordt als een nummer. Maar je behandelt de zorgvrager als uniek mens. Je kijkt verder en past je zorg aan op de persoon zelf. De eigen identiteit van de zorgvrager ken je en je past de zorg hier op aan.
Thema 2: de zorgdoelen. Er zijn voor iedere zorgvrager vastgelegde afspraken over de zorg. De zorgvrager heeft inzage in deze doelen en ze zijn begrijpelijk voor iedereen. Er is voor de zorgvrager aanzienlijke inspraak ten aanzien van de zorg, behandeling en ondersteuning.
Thema 3: autonomie. De zorgvrager heeft zelf de touwtjes in handen (zover mogelijk). Hij of zij heeft de vrijheid om eigen keuzes te maken en heeft daarmee regie over zijn eigen leven. In alle vormen en fases. Van bevallingen tot het laatste stadium van het leven.
Thema 4: compassie. De zorgvrager voelt zich prettig bij de zorg die wordt gegeven. Ook voelt de zorgvrager dat de zorgorganisatie betrokken is bij hem/haar. De zorgvrager voelt zich begrepen en voelt zich veilig. Hij of zij vertrouwt de zorgprofessional en krijgt alle aandacht en begrip van de zorgprofessional.
Hoe pas je persoonsgerichte zorg toe?
Je kunt persoonsgerichte zorg actief in je werk toepassen. Hierbij kan je starten met effectief luisteren naar de zorgvrager. Dit betekent dat je de kleine dingen hoort en je reageert daarop. Je onthoudt wat de zorgvrager heeft verteld en komt daar de volgende keer op terug. Door jouw gesprek met de zorgvrager of zijn of haar netwerk, komen vaak verassende en kleine acties naar voren die de zorg doeltreffend persoonsgericht kunnen maken.
Daarnaast kan je in de persoonsgerichte zorg die je toepast samen een zorgplan opstellen. Hierbij kan je behandelmogelijkheden en de wensen van zorg in kaart brengen bij de zorgvrager, om in openheid samen te beslissen welke zorg het beste past. Als voorbeeld bied je dan niet zomaar eten aan, maar je hebt bevraagd hoe de zorgvrager wilt eten en biedt dat aan.
Als je persoonsgerichte zorg toepast, is het van belang dat je de continuïteit in de relatie te bewaren. Dit betekent dat je garandeert (al dan niet met een groep zorgprofessionals) dat de zorg voor langere tijd gewaarborgd wordt. Het liefst door verschillende gezondheids- en levensgebeurtenissen heen.
Ten slotte is het helpend om de zorgvragers zoveel mogelijk hun eigen zorg te laten regelen, daar waar mogelijk natuurlijk. En met behoud van gezondheid en welzijn. Je benadrukt hun stem en inzet in de zorg die ze krijgen, zodat zij weten en ervaren dat ze zelf inspraak hebben.
Bij Adhoc Zorgt werken veel zorgprofessionals die bekend zijn met persoonsgerichte zorg. Wil je iemand spreken die meer informatie kan geven over persoonsgerichte zorg, neem dan contact met ons op!
